پیشگفتار کتاب مکانیسم عمل هورمون های گیاهی جلد اول ( این کتاب در سال 1392 انتشار یافته است)

پیشگفتار

امروزه در دنیای پر از تردید و ناشناخته‌ها، انسان همواره در تلاش بوده تا با افزودن  بر سطح  دانش خود، به حقایق مجهول موجود در طبیعت و موجودات بویژه گیاهان پی ببرد و از آن برای بهبود زندگی مادی و معنوی خود بهره گیرد. بدون شناخت واطلاعات کافی در زمینه علوم گیاهی و مباحث مربوط به فیزیولوژی گیاهی خصوصاً هورمون‌های گیاهی یا تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهان امکان دست یابی مطلوب در به کارگیری آن‌ها وجود ندارد. خیزش برگ و گل و میوه در مرحله‌ای از زندگی گیاه و ریزش آن‌ها در دوره‌ای دیگر از حیات آن، رویش بذر از دل خاک مرطوب و عدم رویش آن در درون میوه آبدار، رشد سریع و فعالیت گیاه در زمانی و خواب و زندگی نهفته آن در موقع دیگر و بسیاری از پدیده‌های مشابه آن که در گیاهان صورت می‌گیرند از اسرار بسیار دقیق و ظریف و جالب  است که بیشتر در ارتباط با هورمون‌های گیاهی می‌باشند. این مواد هورمونی به طور مستقیم و یا غیر‌مستقیم بر کنش‌ها و واکنش‌ها و سیستم‌های فیزیولوژیکی و ساختاری گیاه اثر می‌گذارند و چرخه زندگی، سازماندهی ساختمانی و نظام فیزیولوژیکی گیاه را هماهنگ می‌سازند. تاکنون ساختمان شیمیائی و مکانیسم عمل و اثرات برخی از این مواد در گیاهان بررسی و تا حدودی شناسائی شده است. بدون شک درک مکانیسم‌های کنترل‌کننده اعمال حیاتی گیاه، ساخت و ساز مواد و انتقال و اختصاص آن‌ها به اندام‌های مختلف گیاه، دیدگاه‌های تازه‌ای به دست اندرکاران اصلاح نباتات، بیوتکنولوژی کشاورزی و تولید محصولات زراعی و باغی ارائه می‌کند. به نحوی که بدون شناخت مکانیسم عمل هورمون‌های گیاهی، امکان بهره برداری صحیح از هورمون‌ها در تولید گیاهان با خصوصیات مطلوب‌تر مقدور نمی‌باشد. بدون شک دانشجویان مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای  رشته‌های مختلف زیست شناسی بویژه علوم گیاهی و گیاه شناسی، رشته‌های مختلف کشاورزی، دانشجویان علوم زیستی، محققان و کارشناسان مراکز تحقیقاتی اصلاح نهال و بذر، پرورش دهندگان گل و گیاه، پژوهشگران و دست اندرکاران تولید هورمون‌های گیاهی، علف‌کش‌ها، قارچ‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها و مبارزه بیولوژیک مطالعه این کتاب را بسیار مفید خواهند یافت. کتاب مکانیسم عمل هورمون‌های گیاهی درهشت فصل تدوین یافته است که سه فصل آن (فصل اول: اکسین‌ها، فصل دوم: جیبرلین‌ها، فصل سوم: سیتوکینین‌ها) در جلد اول در کتاب حاضر ارائه شده است و پنج فصل بعدی ( فصل چهارم: هورمون گازی اتیلن، فصل پنجم: آبسیزیک اسید، فصل ششم: برازینو‌استروئید‌ها، فصل هفتم: جاسمونیک اسید و فصل هشتم: سالیسیلیک اسید) در جلد دوم کتاب مکانیسم عمل هورمون های گیاهی ارائه گردیده است. در تمام فصل‌های کتاب تقریباً مطالب مربوط به مقدمه و تاریخچه ترکیبات هورمونی، متابولیسم آن‌ها، اثرات فیزیولوژیکی آن‌ها، مکانیسم انتقال آن‌ها، روش‌های شناسائی آن‌ها، مکانیسم عمل آن‌ها و تئوری‌های مربوطه در این خصوص و همچنین کاربردهای تجاری هورمون‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.  تاکنون کتابی به زبان فارسی در زمینه مکانیسم عمل هورمون‌های گیاهی در کشور تالیف نشده است و شاید کمتر کتابی پیدا نمود که تمامی موارد در آن به طور کامل جمع‌آوری شده باشد، بدین منظور کتاب‌ها و مقالات بسیار زیادی مورد بررسی قرار گرفت و مجموعه‌ای که در اختیار شما خواننده گرامیست، حاصل چند سال مطالعه و بررسی  می‌باشد. در برخی موارد نیز با  اقتباس و الهام از برخی مقالات، کتاب‌ها و وارد نمودن مطلب تائید شده در برخی منابع جدیدتر، شکل‌ها توسط نگارنده طراحی و مجدداً ترسیم گردیده است. جهت فهم بهتر مطالب ارائه شده، نیاز به اطلاعات بیوشیمی، گیاهشناسی، بیولوژی مولکولی و ژنتیک می‌باشد. ازکلیه اساتید، محققان و دانشجویان ارجمند تقاضا می‌گردد، منت نهاده، ایرادات و نظرات خود را به اینجانب ارسال نموده تا انشاا... در چاپ‌های بعدی اصلاح گردد. همچنین از اعضاء خانواده‌ام به دلیل این که در طی مدت گردآوری و تدوین مطالب کتاب کمتر در کنار آن‌ها بوده‌ام و مرا تحمل نموده و یاری داده‌اند، تشکر و قدردانی می‌نمایم.

محمد رضا هادی